Nghị luận về văn hoá ứng xử và đức tính lẽ phép trong giao tiếp

Hướng dẫn

Lễ phép là một phẩm chất tốt đẹp, một đức tính quý báu mà ai cũng phải giữ gìn, rèn luyện và tu dưỡng.

Lễ phép là sự biểu hiện lòng kính trọng, tôn trọng, quý trọng, của mình đối với người mà mình tiếp xúc, nhất là đối với những người nhiều tuổi, lớn tuổi.

Lỗ phép được thể hiện qua lời ăn, tiếng nói, cách xưng hô, qua nét mặt, cử chỉ, hành động… lúc giao tiếp. Không nói to, không mặt đỏ tía tai cướp lời, không nên vừa nói vừa vung tay, múa tay. Không được ăn nói cộc lốc, ăn nói tực tằn. Người có đức tính lễ phốp thường ăn nói nhẹ nhàng, biết "hao dạ, gọi vâng”. Các từ ngữ như: thưa, kính thưa, xin thứ lỗi, mong thông cảm, xin phép, cảm ơn,… được sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, đúng người. Người lễ phép không ăn nói ba hoa, không khách sáo, sống thực lòng, thực tình. Đi qua trước mặt người khác cần xin phép, và nén nhẹ nhàng đi sau lưng, nhất là người đó đang ngồi.

Có nhiều thầy cô giáo rất yêu thương học trò, dù các em có sai sót. Không quát mắng, không nặng lời, chỉ dùng những từ ngữ như: không nên làm như thê”, “không được làm như thế',… Những lời nói nhẹ nhàng đó rất thấm thìa, có tác dụng giáo dục đức tính lễ phép, lòng tự trọng của tuổi thơ.

Ai cũng phải rèn luyện, tu dưỡng đức tính lễ phép, để sống đẹp, để hình thành nhân cách văn hóa. Giáo dục đức tính lễ phép, các cụ thường nhắc lại càu ca sau đây cho con cháu ghi lòng:

Khi còn bé tại gia hầu hạ,
Dưới hai thân vâng dạ theo lời.
Khi ăn, khi nói, khi cười,
Vào trong khuôn phép, ra ngoài đoan trang.

Hai thân là cha mẹ. Khuôn phép là nếp nhà, gia giáo, lễ giáo. Không phải là tư tưởng phong kiến, mà qua câu ca, ta thấy nhân dân ta rất coi trọng việc giáo dục phẩm chất lễ phép cho tuổi trẻ.
Lòng có sáng mới biết lễ phép. Lễ phép mà không khép nép, khom lưng bợ đỡ, nịnh bợ. Trái với lỗ phép là vô lẻ, sỗ sàng.

"Dứt xấu trồng cây khẳng khiu/ Những người thô tục nói điều phàm phu". Người thô tục là người vô học, vô văn hóa; nói diều phàm phu là nói điều bậy bạ, vô lễ.

Người khiêm tốn, người có văn hóa được giáo dục mới có đức tính lễ phép; có cách giao tiếp và ứng xử lễ độ, lỗ phép.

Ròn luyện đức tính lễ phép thành tính cách, nhàn cách phải lâu dài. Do đó, mỗi chúng ta phải biết sống đẹp, phải biết lỗ phép trong ứng xử và giao tiếp.

Nguồn: Vietvanhoctro.com